Silivri Piri Mehmet Paşa Külliyesi

Külliye, 1520 – 1566 yıllarında Kanuni Sultan Süleyman döneminde Sadrazam Piri Mehmet Paşa’nın talimatı ile yapılmıştır. Bu nedenle adı Piri Mehmet Paşa olmuştur.

Külliye, geniş bir avlunun tam ortasında yerden yüksek bir teras üzerine konumlandırılmıştır.

Külliyenin mimari görüntüsü kare planlı olup, yarım kubbelidir. Kubbeli harim (ibadet alanı) ve hemen önünde yer alan beş gözlü cemaat yerinden oluşan külliye’ye ek bölümler inşa edilmiştir.

Geniş planlı düşünülen Külliye’ye cami haricinde dışarıdan gelen konukların üç gün kalabileceği misafirhane, imaret, mutfak, yemekhane, kiler, odunluk, han, sıbyan, müderrise, mektep, dokuz odalı medrese, yetim çocuklara özel mektep, Belgrad kalesinden gelenlere özel hizmet binaları gibi alanlar inşa edilmiştir. T

üm bu yapıların faaliyetlerini aktif sürdürebilmeleri için tepe, tarla, kuyu, değirmen, çiftlik ve dükkân haricinde Silivri’de yaklaşık on tane dükkân külliyeye vakfedilmiştir.

Caminin girişine asılan tabela, yapının 1530 – 1531 yılları arasındaki sürede yapıldığını göstermektedir. Sonraki yıllarda 1765 ve 1895 olmak üzere iki farklı tarihte yapılan onarım işlemlerinin tarihi yine tabelalarla camiye asılmıştır.

Minarenin sonraki yıllarda yapılan onarımı sonrasında kayıtlara minarenin Barok mimarisinin örneği olduğu geçmiştir.

1895 yılında yapılan onarımı simgeleyen kitabe, caminin son cemaat yerinin orta kubbesi üzerinde asılı durmaktadır.

Külliyenin mimarına dair çeşitli kayıtlar ve söylentiler bulunmaktadır. Bilinen mimarlar Esir veya Acem Ali isimli bir mimar iken bazı kaynaklar mimar olarak Mimar Sinan’ı göstermektedir.

Mimar Sinan’ın hayat hikâyesini derleyen Tuhfet-ül Mimarin adlı eser, Mimar Sinan’ın Silivri’de bir cami yaptığını belirtmekte ancak isim verilmediği için bu caminin Piri Mehmet Paşa Cami olduğu sanılmaktadır.

Piri Mehmet Paşa Camisi, bugünkü son görüntüsünü 1961 – 1971 yılları arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yapılan onarım çalışmasından sonra almıştır.

Külliye içerisinde yer alan onlarca yapı ne yazık ki zamana bağlı olarak yıkılmış ve geriye cami, Sıbyan Mektebi ve Medreseye ait bir oda günümüze ulaşmıştır.

Restore edilen minare ve iç tezyinat haricinde yapı büyük oranda orijinalliğini korumaktadır. Ancak ana mekânları destekleyen iki hücrenin günümüze ulaşamadığı görülmektedir.

Han Binası

Han binası 250 yıllık köklü bir geçmişe sahiptir. Külliye’nin fazlasıyla yakınlarında yer alan binanın, sonradan külliyeye eklendiği bilinmektedir. Eskiden tüccarların konakladığı bir alan olarak kullanılmıştır. Han önünde yer alan su yalağı ve çeşme 1940’lı yıllarda ortadan kaldırılmıştır.

Hacı İsmail Ağa Çeşmesi

Çeşme, Piri Mehmet Paşa Cami avlusunda yer almaktadır. Yol kenarına, duvarla bütünleşmiş durumda inşa edilen çeşme, Silivri’de yer alan Türk çeşmeleri arasındaki en sağlam ve ilgi çekici eser kabul edilmektedir. Çeşmenin mimarisi Barok ile Neo-Klasik (Empire) karışımı bir yorumla gerçekleştirilmiştir. Sade bir mimariye sahip olan çeşme, özenle korunmaktadır. Çeşmenin yapılış tarihi olarak XVIII. yy sonları işaret edilmektedir.

Piri Mehmet Paşa Camii Avlusunun Güney Kapısı İstinat Duvarındaki Çeşme

Çeşmeye bakıldığı ilk anda Türk mimarisinin özellikleri ve genel sadeliği dikkat çekmektedir. İhtiyaç nedeni ile yapılan çeşme, iddiadan uzak sade bir görüntüye sahiptir. 1990’lı yıllara kadar Hamam Sokağı’ndaki 16 numaralı evin önünde bulunurken, daha sonra buradan alınıp Piri Mehmet Paşa Cami avlusuna, Güney kapısının istinat duvarına sabitlenmiştir.

Piri Mehmet Paşa Mahallesi

Silivri’nin batı bölümünde, kıyı kenarında yer alan mahalle, Fatih Mahallesi’nden sonra Silivri’nin en büyük mahallesi kabul ediliyor.

Silivri, geçmiş dönemde Türklerin elindeyken, Fatih Mahallesine yerleştirilen Türkler, mevcut bölgeyi terk edip sahil kenarına yerleşerek Piri Mehmet Paşa Mahallesi’ni kurmuşlardır.

Bölge halkı denizden faydalanmış ve balıkçılık, deniz ulaşımı gibi işler sayesinde geçimlerini sağlamıştır.

Mahalle nüfusunun büyük oranı yerel halktan oluşmuştur. Yerel halka “Gacal” ismi verilmiştir.

Yerel halk, zaman geçtikçe yerleşim alanlarını genişleterek ev sayısını çoğaltmışlardır.

Silivri’nin gezilecek ve turistik yerleri hakkında bilgi sahibi olmak isterseniz hazırladığımız içeriklerimize göz atmanızı tavsiye ederiz…
Birçok tarihi ve gezilecek yeri olan Silivri’nin önemli yerlerini sizler için derledik.

Silivri Recep Kaptan Çeşmesi (Tıkla)

Silivri Ali Bey Çeşmesi (Tıkla)

Silivri Ali Paşa Cami (Tıkla)

Çantuğa Rum Kilisesi (Papazın Kilisesi) (Tıkla)

Silivri Murat Çeşme (Tıkla)

Germiyan Rum Klisesi (Tıkla)

Silivri Selymbria Kalesi (Tıkla)

Silivri Alexios Apokaukos Kilisesi Sarnıcı (Tıkla)

Silivri Fatih Cami - Alexios Apokaukos Kilisesi (Tıkla)

Beşli Yonca Havuzu (Tıkla)

Silivri Gazitepe Meydan, Havuzlu Çeşme (Tıkla)

İncirli Çeşme (Tıkla)

Yoğurthane Binaları (Tıkla)

Silivri Kadıköy Havuzlu Meydan Çeşmesi (Tıkla)

Mimar Sinan Köprüsü (Sultan Süleyman Köprüsü) (Tıkla)

Silivri Piri Mehmet Paşa Külliyesi (Tıkla)

Silivri Selimpaşa Tarihi Evler (Tıkla)

Selimpaşa Yeni Cami – Meryem Ana Kilisesi (Tıkla)

Sarandi Arhiyeni Rum Okulu (Tıkla)

Selimpaşa İkizli Çeşme (Tıkla)

Fener (Fanari) Kilisesi (Tıkla)

Eksarhia Bulgar Ortodoks Kilisesi (Seymen Eski Camii) (Tıkla)