ÜROLOJİK KANSERLERDE ERKEN TEŞHİS…
Silivri Kolan Hastanesi Üroloji Uzmanı Opr. Dr. Halil İbrahim Çam ürolojik kanserlerde erken teşhisin önemine dikkat çekti…
Dr. Çam konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı:
Ürolojik kanserler denilince öncelikli olarak böbrek, prostat, mesane ve testis kanserleri akla gelir. Bunlar dışında böbrek üstü bezleri, böbrek ile mesane arasındaki idrar kanalı (üreter), mesaneden sonraki idrar kanalı (üretra), meni taşıyan kanal ve çevresindeki salgı bezleri ile penis kanserleri de ürolojik kanserler içinde sayılır. Ancak daha nadir görülürler.
Kanser tedavisinde erken teşhisin hayat kurtarıcı olduğunu önemle belirtmek gerekir. Erken teşhisi sağlayabilmek içinde hem uygun tarama testlerini zamanında yaptırmalı hem de şüpheli belirtiler farkedildiğinde zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
Ürolojik kanserler içinde tarama testleri yapılabilen tek organ prostattır. Diğer kanserlerle ilgili tarama testi amacıyla kullanılabilecek testler henüz rutin kullanımda yoktur ancak bu konuda çalışmalar devam etmektedir.
Prostat kanseri ülkemizde akciğer kanserinden sonra erkeklerde ikinci sırada yer alır ve yaş ilerledikçe görülme sıklığı artar. Bu nedenle 50 yaşından sonra senede bir kez tarama testleri ile kontrol önerilir. Eğer ailede 1. derece akrabalarda prostat kanseri varsa 40 yaşından itibaren tarama testlerine başlamakta yarar vardır. Teşhis için prostatın parmakla muayenesi ve PSA ölçümü bize önemli bilgiler vermektedir. Bu incelemelerin anlık ölçümleri dışında zaman içinde değişim dereceleri de önemlidir. Bu iki incelemeden birinde yada ikisinde sorun varsa prostattan biyopsi alınıp patolojik inceleme yapmak gerekir. Böylece teşhis konarak uygun tedavi planlanır.
Böbrek kanserlerinin görülme sıklığı 60-70 yaşları arasında artar. En başta sigara olmak üzere obezite, yüksek tansiyon, birinci derece akrabalarda böbrek kanseri olması, böbrekte kazanılmış kistik hastalık olması ve kronik böbrek yetmezliği nedeni ile uzun süre hemodiyalize girmek böbrekte kanser oluşum riskini arttırmaktadır. Böbrek kanserlerinin neredeyse yarıdan fazlası başka bir rahatsızlıktan dolayı tetkikler yaptırırken ultrason, tomografi yada mr gibi radyolojik incelemeler sırasında tesadüfen tespit edilir. Bunun dışında idrardan gözle görülür kan gelmesi yada idrar tetkikinde kan görülmesi, bel ile karın bölgesi arasında kalan yan boşluklarda ağrı, ele gelen şişlik, kilo kaybı gibi belirtilerde gösterebilir. Bu belirtiler genelde böbrek kanserinin ilerlemiş safhalarında görülür. Ancak yinede hemen doktora başvurmak gerekir.
Mesane kanseri yine 60 yaş üstünde daha sık görülür. Mesane kanseri oluşumuna yol açan sebeplerin başında sigara gelmektedir. Vakaların %90-95'inde sigara içimi (tütün kullanımı) mevcuttur. Bunun dışında bazı kimyasallara maruziyet oluşturan alanlar (boya, tekstil, ayakkabı sanayi gibi) risk barındırır. Mesane kanserinin en sık görülen belirtisi ağrısız şekilde idrardan kan gelmesidir. İdrar tetkikinde kan saptanabilir. Böyle durumlarda gecikmeden doktora başvurulmalıdır.
Testis kanserleri daha çok 30'lu ve 40'lı yaşlarda görülür. İnmemiş testis öyküsü olanlarda, ailede 1. derece akrabalarda testis kanseri olanlarda, Kleinefelter sendromu adı verilen bir rahatsızlıkta, daha önce bir testisinde kanser çıkan kişilerde görülme sıklığı artar. Testis kanserinin en sık görülen belirtisi testiste ağrısız şekilde ele gelen şişlik-kitle hissidir. Bunun dışında daha az olarak testiste ağrı, sırt ağrısı ve memelerde şişme görülebilir. Bazen de sanki testiste enfeksiyon varmış gibi ağrı ve şişlikle beraber karşımıza çıkabilir. Bu belirtilerden herhangi biri ile karşılaşılırsa vakit kaybetmeden doktora başvurmak gerekir.
Dünyada kanser vakaları artış göstermektedir. Özellikle Ürolojik kanser hastalığında genetik yatkınlığın ön plana çıkması bizi dikkatli ve tedbirli olmamız konusunda uyarıcı niteliktedir. Yukarıda saydığımız belirtilerden birini yada birkaçını farkettiğimizde korkup doktordan kaçmak bize yarar sağlamayacağı gibi tedaviyi dahada zorlaştırarak yaşam kalitemizi düşürecektir. Görüldüğü gibi kanser hastalığında erken teşhis çok önemlidir. Teknolojinin gelişmesi ile birlikte tedavi olanakları artmış ve kolaylaşmıştır. Hepinize sağlıklı günler dilerim.
OP.DR. HALİL İBRAHİM ÇAM
ÜROLOJİ UZMANI